2 artikelen overgenomen van ReumaNederland.
Heupartrose
 |
Mensen die kans lopen op heupartrose vroeg opsporen en juist behandelen. Dat is wat arts en onderzoeker dr. Rintje Agricola (Erasmus MC) wil bereiken. ‘Het liefst wil ik heupartrose voorkómen. ReumaNederland steunt zijn onderzoek. |
Als behandelaar zie ik de pijn en beperkingen van mensen met heupartrose. Als we beter kunnen voorspellen of iemand kans loopt op heupartrose kunnen we op tijd een behandeling starten. Dr. Rintje Agricola mag zichzelf expert op het gebied van heupartrose noemen. Hij onderzoekt niet alleen de oorzaken, maar behandelt als orthopeed ook mensen die kampen met heupartrose. ‘Wat ik nu ga doen, is terugkijken in de gegevens van heel veel patiënten wereldwijd om straks veel beter te kunnen voorspellen of iemand kans op heupartrose loopt en waardoor dat komt.’
Pijn en moeilijk bewegen
Mensen met artrose hebben vaak veel pijn en kunnen moeilijk bewegen. ‘Als artsen kijken we erg naar schade aan het kraakbeen, op röntgenfoto’s of met een MRI. Maar de klachten van patiënten zijn ook heel erg belangrijk om naar te kijken. Artrose ontstaat langzaam. Je lichaam past zich steeds een beetje aan, je spieren rondom je heup kunnen zich ook gaan aanpassen. Je voelt misschien dat je heup stijver wordt. Je krijgt steeds meer pijn en kan moeilijker bewegen. Al deze dingen neem ik mee in mijn onderzoek om per persoon te kunnen voorspellen of iemand extra kans loopt op artrose.’
Kop en kom
In eerder onderzoek liet Rintje Agricola zien dat de vorm van de heup een rol speelt bij de kans op artrose. ‘Een heup bestaat eigenlijk uit een kommetje in je bekken en daar draait de kop van het bot van je bovenbeen in. Mooi, glad kraakbeen zorgt ervoor dat je soepel beweegt. Maar bij sommige mensen is de kop van het bot van het bovenbeen niet meer rond zoals het hoort. Dat komt doordat er wat extra bot op is gegroeid. De kop past dan niet meer goed in het ronde kommetje. Het kraakbeen komt bij het bewegen onder enorme druk te staan en kan kapotgaan.’
Kans groter
Ook als de vorm van het kommetje anders is, is er kans op schade. Agricola: ‘Bij sommige mensen is de heup kom een beetje ondiep. Ook dan krijg je dat er op bepaalde plekken veel druk op het kraakbeen komt te staan. Op een gegeven moment kan het kraakbeen een beetje kapotgaan. Het kan het begin zijn van artrose. Het is niet zo dat iedereen met een met een minder ronde kop of een ondiepe kom ook echt artrose krijgt. Maar de kans wordt wel groter.’
Patiënten wereldwijd
Wat Rintje Agricola wil, is per persoon kunnen voorspellen of iemand extra kans loopt om artrose te krijgen. ‘En welke risicofactoren daaraan bijdragen, want die kunnen voor iedereen anders zijn’, aldus de onderzoeker. ‘Dit doe ik door de bestaande gegevens van heel veel patiënten van over de hele wereld te verzamelen. Gegevens over de klachten, gegevens uit het bloed, gewicht, leeftijd, maar ook welke behandeling werd gegeven. Noem maar op. Door onderzoek naar alle beschikbare gegevens over mensen die heupartrose hebben, kan ik straks hopelijk voorspellen wie in de toekomst kans heeft op artrose.’
Behandelen en voorkomen
Het liefst wil Rintje Agricola heupartrose kunnen voorkomen. ‘Daarvoor is het belangrijk dat we weten waar we als artsen op moeten letten. We kunnen niet zomaar van alle mensen in Nederland een foto van de heup maken. Maar stel dat iemand met beginnende heupklachten bij de dokter komt, dan wil ik dat we straks kunnen zeggen: ‘Oké, als we deze gegevens van u verzamelen, kunnen we goed inschatten of u kans heeft op heupartrose’. En dan wil ik ook dat we dankzij mijn onderzoek weten hoe we die persoon het beste kunnen behandelen om geen artrose te krijgen.
Kraakbeen
Er is een stofje dat ons kraakbeen gezond houdt. Het heet TGF-bèta. Telkens als we bewegen komt er een beetje van vrij en dat is gunstig. Maar TGF-bèta heeft ook een slechte kant. Als ons kraakbeen toch wat achteruitgaat, maakt het de schade juist erger en kan artrose ontstaan. Professor Peter van der Kraan van Radboudumc werkt daarom aan een behandeling die de slechte kant van TGF-bèta bestrijdt en artrose remt.
 |
Professor Dr. Peter van der Kraan is expert op het gebied van TGF-bèta. Hij en zijn onderzoeksgroep aan Radboudumc krijgen van OARSI) een prestigieuze prijs voor hun onderzoek naar de rol van TGF-bèta.
|
Professor van der Kraan, wat is kraakbeen eigenlijk?
Kraakbeen is een heel mooi glad laagje dat op de botten in onze gewrichten ligt. Dus bijvoorbeeld in de knie, de enkel of in de schouders. Gezond kraakbeen zorgt ervoor dat gewrichten moeiteloos kunnen bewegen. Maar, als kraakbeen stukgaat, zoals bij artrose, wordt bewegen een stuk moeilijker en pijnlijker.
Wat is TGF-bèta en waarom is dat zo belangrijk voor kraakbeen?
TGF-bèta is een signaalstofje. Ons lichaam bestaat uit cellen en om gezond te blijven moeten die cellen hun werk goed doen.
Hoe houdt TGF-bèta kraakbeen dan gezond?
TGF-bèta zegt tegen onze kraakbeencellen: blijf precies zo werken zoals jullie nu werken. Als ze dat doen, dan blijft het kraakbeen mooi glad. Wijzelf hebben hier invloed op. Het goede signaaltje van TGF-bèta ontstaat als we bewegen. Bij beweging komt er wat druk op het kraakbeen in onze gewrichten. TGF-bèta komt dan vrij en geeft dat goede signaaltje af. Zo werkt TGF-bèta beschermend.
Dus u heeft bewezen dat bewegen goed voor kraakbeen is?
Ja, gezond bewegen houdt kraakbeen gezond dankzij TGF-bèta. Gezond bewegen betekent dat je je gewrichten niet te zwaar belast. Toch kan kraakbeen in de loop van de tijd wat slechter worden. Gewoon doordat we wat ouder worden of door een ongeluk of door te zware belasting door sport of zwaar werk.
Dan heeft TGF-bèta een andere kant?
Dat klopt inderdaad. Als ons kraakbeen achteruitgaat, begint TGF-bèta een slechte rol te spelen.
Wat gebeurt er dan?
Als kraakbeen steeds een beetje achteruitgaat, komt er meer TGF-bèta in het gewricht terecht en het gaat andere, slechte signaaltjes geven waardoor kraakbeencellen minder goed gaan werken. Het kraakbeen wordt een beetje bros en minder glad. TGF-bèta kan er ook voor zorgen dat de botten in je gewricht veranderen. Er kunnen botuitsteeksels gaan groeien, waardoor je meer pijn krijgt en steeds minder goed beweegt. TGF-bèta is dan een echte oorzaak van artrose.
Met uw onderzoek wilt u hier iets aan te doen?
Ja, wij willen een behandeling voor artrose vinden door de slechte signaaltjes van TGF-bèta te stoppen. Dankzij ons onderzoek weten we al heel goed wat er gebeurt. Toch zal het nog wel even duren voordat we de juiste manier hebben gevonden om de slechte kant van TGF-bèta af te remmen. Maar met steun van ReumaNederland hopen we de sleutel te vinden voor een nieuwe behandeling die artrose kan voorkomen of remmen.
