Ontstekingen in de gewrichten bij reumatoïde artritis en artrose
 |
Orthopedisch chirurg Drs. J.I. de Jong. Jan Ide is reeds 35 jaar orthopeed en werkt bij de OPC Kliniek. Artrose, reumatoïde artritis en andere reumatische aandoeningen gaan vaak gepaard met ontstekingen. |
 |
Ontstaan de ontstekingen en wat is het doel daarvan? Hoe effectief zijn natuurlijke ontstekingsremmers bij bestrijding van de klachten, zoals pijn en stijfheid? |
Alles over de rol van ontstekingen in de gewrichten
Reumatoïde artritis gaat gepaard met chronische ontstekingen in de gewrichten. Maar ook bij artrose mag de rol van ontstekingen beslist niet onderschat worden. Deze ‘brandhaarden’ kunnen het kraakbeen alleen maar verder beschadigen. Het bestrijden van ontstekingen is dan ook de beste methode om het nog aanwezige kraakbeen te beschermen tegen verdere degeneratie. Dit vermindert bovendien niet alleen de pijn en stijfheid, maar het kan ook helpen om een gewricht vervangende operatie (bijvoorbeeld van de knie of heup) uit te stellen.
Wat is een ontsteking?
Het lichaam reageert met een ontsteking op het moment dat weefsels zijn beschadigd door letsels of als er lichaamsvreemde stoffen zijn binnengedrongen. De ontsteking heeft altijd overal in ons lichaam dezelfde kenmerken: roodheid en zwelling van het ontstoken weefsel vanwege verhoogde doorbloeding, pijn en warmte. Dit is de standaard reactie van het lichaam op elke ‘bedreiging’ van buitenaf.
Wat is het doel van een ontsteking?
Het hoofddoel van een ontstekingsreactie is om de schadelijke bacteriën, virussen of schimmels te verwijderen en nieuwe bouwstoffen aan te voeren, zodat er herstel kan optreden. Deze taak wordt uitgevoerd door witte bloedcellen en immuun eiwitten. Een bijzondere oorzaak van een ontstekingsreactie zijn de zogenaamde auto-immuunziektes. ‘Auto-immuun’ betekent dat het afweersysteem zich tegen het eigen lichaam keert. Eigen cellen worden niet meer goed herkend en onderscheiden van lichaamsvreemde cellen. Daarom worden ze aangevallen met een ontstekingsreactie als gevolg. Reumatoïde artritis, de ziekte van Bechterew, het syndroom van Sjögren, het Mixed Connective Tissue Disease (MCTD), Lupus erythematodes (LE) en Artritis Psoriatica zijn reumatische aandoeningen die als auto-immuunziekte worden aangemerkt.
Bij reumatoïde artritis zijn vooral de gewrichtsslijmvliezen, pezen, spieren en de gewrichtskapsels het doelwit van het ontspoorde immuunsysteem. Artrose is geen autoimmuunziekte, maar voornamelijk degeneratie van het kraakbeen in gewrichten bij het ouder worden. Dit kan wel gepaard gaan met milde ontstekingen. Op hun beurt irriteren deze ontstekingen het kraakbeen weer, waardoor het verder in kwaliteit en kwantiteit gaat afnemen. De doorgaande productie van kraakbeen-afbraakproducten leidt tot nieuwe ontstekingen en dus tot meer pijn en nóg meer kraakbeenschade.
Hoe wordt een ontsteking behandeld?
 |
Zowel bij reumatoïde artritis als artrose ligt de nadruk van de behandeling op het bestrijden van de ontstekingsverschijnselen. Doel daarvan is om de pijn te dempen en verdere beschadigingen van de gewrichten te voorkomen. |
Bij lichte tot matige pijn kan een eenvoudig middel als Paracetamol helpen om de klachten te verminderen. Als dit geen resultaat heeft, dan kan de arts NSAIDs voorschrijven. De klassieke NSAIDs remmen ook de werking van een enzym (COX-1) dat een beschermende invloed heeft op het maagdarmkanaal. De moderne NSAIDs hebben geen remmende werking op COX-1, maar het is nog steeds niet bekend of deze geneesmiddelen écht veilig zijn. Ook een corticosteroïd injectie behoort tot de mogelijkheden om heel specifiek ontstekingen aan de pezen en gewrichten te behandelen.
Bij reumatoïde artritis kan uw arts DMARDs voorschrijven. Dit zijn klassieke reumaremmers die de ontstekingen in de gewrichten onderdrukken. Tegenwoordig is er ook een nieuwe generatie middelen op de markt, de zogenaamde biologicals, die zijn zeer effectief, maar helaas nog erg duur.
Zijn er natuurlijke middelen tegen ontstekingen?
Volgens Amerikaanse experts zijn er duidelijke aanwijzingen dat een aanpassing van het eetpatroon kan leiden tot minder ontstekingen. Vette zeevis als makreel, haring en zalm bevatten veel Omega 3-vetzuren, die een ontstekingsremmende werking hebben. Ook groene groenten, noten en vruchten bevatten veel van deze gunstige vetzuren. Daarnaast zijn er ook een aantal plantaardige producten met een ontstekingsremmende werking. Gember bijvoorbeeld. Als u last heeft van de gewrichten, kan het drinken van een alcoholvrije gemberdrank voor wat verlichting zorgen. Duivelsklauw of Harpagophytum procumbens zouden ook een pijnstillende en ontstekingsremmende werking hebben. Daarnaast kiezen veel mensen voor vloeibare Groenlipmossel, Curcumine of Zwarte Bes-blad. Dit zijn natuurlijke ontstekingsremmers die actief zijn in de gewrichten.
Is artrose dezelfde aandoening als reumatoïde artritis?
Nee, het gaat hier om twee verschillende aandoeningen. Bij artrose gaat het kraakbeen in de gewrichten slijten. Bij reumatoïde artritis ontstaan ontstekingen aan vooral de gewrichtsslijmvliezen, pezen, spieren en de gewrichtskapsels.
Helpen alleen ontstekingsremmende pijnstillers bij gewrichtspijn?
Nee, er zijn natuurlijke ontstekingsremmers die bijna net zo goed werken als de NSAIDs die de arts voorschrijft. Op dit moment zijn vloeibare groenlipmossel, curcumine of zwarte bes-blad zeer in trek bij mensen met gewrichtsklachten. Er zijn nog geen negatieve bijwerkingen van beschreven.
Bewegen helpt de gewrichtsklachten te verminderen
Het advies is om dagelijks minimaal een half uur te wandelen, fietsen of zwemmen.
