Te weinig bekend over moord op vrouwen vanwege hun vrouw-zijn.
| Ze zijn er wel, de typische moorden vanwege hun vrouw-zijn. En regelmatig wordt de aaneenschakeling van gebeurtenissen die tot de zogenaamde femicide leidt niet op tijd herkend. Vrouwen zijn vaak wat we in de criminologie ‘ideale slachtoffers’ noemen: onschuldig, jong of juist erg oud, en kwetsbaar | |
 |
Dr. Marieke Liem is afgestudeerd aan the University of Cambridge en is gepromoveerd in forensische psychologie aan de Universiteit van Utrecht. |
| Ze is thans werkzaam aan de Universiteit Leiden als associate professor op het gebied van fysiek geweld en tevens voorzitter van de European Homicide Research Group. | |
Prototype
De zaak-Humeyra in Rotterdam lijkt sterk op een prototype vrouwenmoord. “Er is ook hier sprake van een langdurige intieme terreur, een frame dat vaker voorkomt. Een man mishandelt een vrouw in een relatie, de man gaat vervolgens stalken, en uiteindelijk vindt een moord plaats. Liem wil waarschuwen voor het veralgemeniseren van dit frame. Moord op vrouwen is veel diverser dan we denken. Er kan ook sprake zijn van wederzijds drank- en drugsgebruik en psychische problematiek die kunnen leiden tot een moord. Die waarschuwingssignalen en patronen worden niet altijd herkend. En dus zijn alle femicidezaken nog niet volledig in beeld.
Samen met collega’s brengt ze daarom in eerste instantie alle vrouwenmoorden van de afgelopen tien jaar in beeld in de zogenaamde Femicide Monitor. Je kunt zeggen: waarom kijk je niet langer terug en zijn zaken uit 1999 bijvoorbeeld niet ook relevant? Maar in een tijdsbestek van tien jaar kun je al genoeg data verzamelen, en de zaken zijn niet te oud om ook nu nog praktische relevantie te hebben. En dus kijkt ze naar ongeveer vierhonderd zaken in totaal.
Top van de ijsberg
Dat Liem juist de moorden op vrouwen in kaart wil brengen, en niet begint bij het geweld dat erachter schuilgaat, heeft te maken met de meetbaarheid. Verkrachting, aanranding, en poging tot moord en doodslag worden minder goed geregistreerd dan moord. Moord is de meetbare top van de ijsberg voor onderliggend geweld.
Ongeveer de helft van die vierhonderd betreft de moord door een partner of ex-partner”, zegt Liem. De andere helft bestaat bijvoorbeeld uit een moord door kinderen, buren, ouders, grootouders of andere familieleden.
Zeker als het op vrouwenmoorden aankomt: die worden vrijwel allemaal geregistreerd. Er bestaan echter uitzonderingen, zoals moorden op groepen mensen die al vermist zijn, sekswerkers en dak- en thuislozen. Zij kunnen helaas slachtoffer van moord worden zonder dat iemand het doorheeft.
Dat er zoveel vrouwenmoorden in kaart zijn gebracht, is omdat aandacht voor die groep groot is. Van vrouwenmoorden vinden we meestal iets. “rouwen zijn vaak wat we in de criminologie ‘ideale slachtoffers’ noemen: onschuldig, jong of juist erg oud, en kwetsbaar. En mensen herkennen zich er ook makkelijker in. Ze hebben sneller het idee dat hen dit ook kan overkomen dan als het gaat om een afrekening in het criminele circuit.
Interview van Liem is verkort weergegeven.
